تصویر عمل ما به عالم لوح ثبت می شود

قیامت یوم الحسرت است و همه به نحوی حسرت می خورند که چرا از عمر خود استفاده نکرده اند. یکی از موارد حسرت انسان در آخرت، حسرت بر مسجد و اهالی مسجد(زندگان) است. پیامبر اسلام در مورد حسرت اهالی قبور، بر اهالی مساجد می‌فرماید:  «ما مِن يَومٍ إلاّ و مَلَكٌ يُنادي فِي‌المَقابِر: مَن تَغبِطونَ؟ فَيقولونَ: «أهلَ المَساجِدِ؛ يُصَلّونَ و لا نَقدِرُ؛ روزي بر اهل قبور نمي‌گذرد مگر مَلکي آنها را ندا مي‌کند: شما حسرت چه چیزی را می‌خورید؟ مي‌گويند:‌ غبطه و آرزوي ما برای اهل مسجد(در دنیا) است،‌ آنها نماز مي‌خوانند و ما نمي‌توانيم بخوانيم.».[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل‏، ج‏3، ص363].
انسان در آخرت افسوس می‌خورد که چرا با مسجد ــ این خانه‌ی خدا در روی زمین ــ چندان مانوس نبودم؛ در حالی که خداوند در حدیث قدسی، مرا به انس با آن ترغیب کرده بود. «اِنَّ بُيُوتِي فِي الْأَرْضِ اَلْمَسَاجِدُ، فَطُوبَي لِعَبْدٍ تَطَهَّرَ فِي بَيْتِهِ ثُمَّ زَارَنِي فِي بَيْتِي أَلا إِنَّ عَلَي‌الْمَزُورِ كَرَامَةَ الزَّائِرِ؛ مساجد خانه‌هاي من در زمين‌اند. خوشا به حال بنده‌اي كه در خانه‌اش خود را طاهر كند(وضو بگيرد) بعد مرا در خانه‌ام زيارت نمايد. اينجا ديگر بر ميزبان است كه مهمان خود را گرامي بدارد.»[من لا يحضره الفقيه، ج1، ص239].

مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل‏، نورى، حسين بن محمد تقى‏، محقق / مصحح: مؤسسة آل البيت عليهم السلام‏، ناشر: مؤسسة آل البيت عليهم السلام‏، سال چاپ: 1408 ق‏،ج‏3، ص363.
من لا يحضره الفقيه‏، ابن بابويه، محمد بن على‏، محقق / مصحح: غفارى، على اكبر، ناشر: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم‏، سال چاپ: 1413 ق‏، ج1، ص239.

‌ ?‌ مادامى که گیلاس با بند باریکش به درخت متصل است؛
همه عوامل در جهت رشدش در تلاشند.

باد، باعث طراوتش میشود
آب، باعث رشدش میشود،
و آفتاب، به او پختگی و کمال میبخشد.

اما …
به محض پاره شدن آن بند؛
و جدا شدن از درخت،

آب، باعث گندیدگی؛
باد باعث پلاسیدگی؛
و آفتاب باعث پوسیدگی
و ازبین رفتن طراوتش میشود!

بنده بودن یعنی همین،
یعنی بند به خدا بودن،
که اگر این بند پاره شد، دیگر همه عوامل در فساد ما مؤثر خواهند بود.

پول، قدرت، شهرت، زیبایی…. تا بند به خداییم برای رشد ما، مفید و بسیار هم خوب است اما به محض جدا شدن بند بندگی، همه آن عوامل باعث تباهی و فساد ما می شود.
قُلْ أَ تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اَللّٰهِ مٰا لاٰ يَمْلِكُ لَكُمْ ضَرًّا وَ لاٰ نَفْعاً وَ اَللّٰهُ هُوَ اَلسَّمِيعُ اَلْعَلِيمُ ﴿۷۶﴾مائده

«حامدين کساني هستند که وقتي نعمت‌ها را مي‌بينند به حمد خودشان منتهي نمي‌شوند که خودشان را حمد و ستايش کنند و بگويند:
من عجب آدم خوبي هستم که چهل سال است زيارت عاشورا مي‌خوانم!
عجب آدم خوبي هستم که سي سال نماز اول وقتم در حرم امام رضا(ع) صف اول ترک نشده است!
من هستم که روزه گرفته‌ام!
من هستم که انفاق في سبيل الله مي‌کنم!
من هستم که جهاد مي‌کنم و جبهه رفته‌ام!
من هستم که شهيد در راه خدا داده‌ام!…
اينها موجب مي‌شود که انسان از ثواب عبادت محروم بشود. اگر کسي اين طور شد قافيه را باخته. چون اين همه عبادت براي اين بود که آدم از خودش عبور کند و خدا را ببيند؛ حالا سي سال نماز شب را اگر به خودش برگرداند و در عبادت خدا هم خودش را ببيند و بگويد من آدم خوبي هستم و خودش را ستايش کند، اين يعني عبادت انسان منتهي به نفس‌پرستي بشود. نفس‌پرستي لطيف _ که آدم از آن غافل است و خيلي هم پنهاني است _ همين است که انسان در کارهاي خوب، خودش را ببيند.»

?استادسیدمحمّدمهدی میرباقری، ۹۲

چهار ناظر حاضر بر زندگی انسان :

هرلحظه و هرزمان چهار دوربین زنده در حال فیلمبرداری از زندگی ما هستند که قرار است روزی در قیامت تمام زندگی ما را به نمایش بگذارند

 ناظر اول〖خــدا〗 است.

? ألَمْ یَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ یَری؛
‏آیا انسان نمیداند که خدا او را نگاه میکند؟
سوره مبارکه علق آیه ۱۴

 ناظر دوم〖ملائک مقرب خدا〗 هستند؛

? الله تعالی میفرماید :
ما یَلْفِظُ مِنْ قَوْلٍ إِلاَّ لَدَیْهِ رَقیبٌ عَتید؛
از شما حرکتی سر نمیزند مگر اینکه دو مأمور در حال نوشتن آن هستند
سوره مبارکه قاف آیه ۱۸

 سومین ناظر 〖زمین〗 است.

? خداوند در قران کریم میفرماید :
یوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبارَها؛
در آنروز زمین هرچیزی که دیده را بیان میکند.
سوره مبارکه زلزال آیه ۴

 چهارمین ناظر 〖اعضاء و جوارح خود ما〗 می‌باشند.

? الله سبحان میفرماید :
تکَلِّمُنا أَیْدِیهِمْ وَ تَشْهَدُ أَرْجُلُهُمْ بِما کانُوا یَکْسِبُونَ
در آنروز دست‌ها و پاها شهادت می‌دهند که چه کاری کرده‌اند.
سوره مبارکه یس آیه 65

پرسش: آیا شفاعت که موجب بخشیده شدن بعضی از گناهکاران در قیامت می‌شود مخالف سنت پروردگار مبنی بر عذاب گناهکاران و انتقام از آنان نیست؟ در حالی که بر اساس آیات قرآن سنت‌های الهی قابل تغییر و تبدیل نیستند.

پاسخ: گر چه انتقام گرفتن از مجرمان، سنت خداست: إِنَّا مِنَ ٱلْمُجْرِمِينَ مُنتَقِمُونَ (سجده ۲۲) و این مطلب نیز صحیح است که سنت‌های خدا هیچگاه تبدیل و تغییر پیدا نمی‌کنند: فَلَن تَجِدَ لِسُنَّتِ ٱللَّهِ تَبْدِيلاًۖ وَ لَن تَجِدَ لِسُنَّتِ ٱللَّهِ تَحْوِيلاً (فاطر ۴۳)

ولی باید توجه داشت که خدای متعال تنها یک سنت ندارد بلکه سنت‌های متعددی دارد و همان گونه که انتقام گرفتن از برخی از گناهکاران سنت الهی است، بخشیدن گناهانی به جز شرک و آمرزش برخی از گناهکاران نیز سنت خداست: إِنَّ ٱللَّهَ لاَ يَغْفِرُ أَن يُشْرَكَ بِهِۦ وَ يَغْفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُ (نساء ۴۸)

بنابراین شفاعت که شامل بعضی از گناهکاران می‌شود نیز خود سنتی الهی است که قابل تغییر و تبدیل نیست.

بنابراین خدای متعال دارای سنت‌های گوناگونی است که هر یک از آن‌ها دارای شرائط و جایگاه خاصی است و هر گاه شرائط هر یک از سنت‌های خدا فراهم شود آن سنت قطعاً و بدون تبدیل و تغییر واقع خواهد شد؛ اما اینکه مثلاً چه گناهکارانی و در چه مرحله‌ای، از شفاعت برخوردار می‌شوند و شفاعت شامل چه گناهکارانی نمی‌شود، بر اساس حکمت و علم خداست که به تمام اعمال و نیات بندگان خود و به تمام شرائط سنت‌های خویش آگاهی کامل دارد: (اسراء ۱۷)