اندیشمندان سیاسى از چند قرن پیش از میلاد مسیح به بحث درباره سیاست و علم سیاست پرداخته‏اند، و درباره حدود و مرزهاى آن کتاب نوشته‏اند که کتاب سیاست ارسطو (درگذشته به سال ۳۲۱ یا ۳۲۲ پیش از میلاد) از جمله برجسته‏ترین آثار کهن در این عرصه است،[۱] ولى مفهوم، تعریف و حدود و مرزهاى سیاست پیوسته محل بحث و معرکه آرا و نظریات مختلف بوده است.

واژه سیاست، در اصطلاح علم سیاست، به معنى گوناگونى به‏کار رفته است. برخى از این تعاریف عبارت است از: فن کشوردارى و کسب قدرت‏اجتماعى؛[۲]قدرت و فن کسب، توزیع و حفظ آن؛[۳] علم حکومت به کشورها؛[۴] و فن و عمل حکومت بر جوامع انسانى.[۵]

مهم‏ترین و کلى‏ترین موضوعات علم سیاست، دولت، حکومت و قدرت است،[۶] ولى درباره تعریف و مفهوم علمى و دقیق سیاست، دیدگاه مشترکى وجود ندارد. البته تلاش فیلسوفان از عصر افلاطون و ارسطو تا امروز براى کشف و ارائه تعریفى دقیق از سیاست، استمرار داشته است.[۷] این اختلاف‏نظر از عوامل متعددى سرچشمه مى‏گیرد که مهم‏ترین آن، اختلاف در نوع نگرش فلاسفه و دانشمندان علم سیاست به مجموعه هستى است.[۸] نوع تلقى و بینش فیلسوف یا عالم سیاست به آدم و عالم و نگاه وى به مجموعه نظام هستى و مبدأ و غایت آن، قطعاً در نگرش وى به سیاست و تعریف آن، دخالت دارد. افزون بر این، تعریف سیاست را، گاه بر مبناى، آن‏گونه که هست، و گاه بر مبناى، آن‏گونه که باید باشد، ارائه کرده‏اند، و همین اختلاف در مبنا، منشأ اختلاف در تعریف‏[۹]گشته است.[۱۰]

[۱] . بنگرید به: ارسطو، سیاست، پیشگفتار، ص ۲۶- ۱۹٫
[۲]  عنایت، بنیاد فلسفه سیاسى در غرب، ص ۱۹٫
[۳] . حشمت‏زاده، مسائل اساسى علم سیاست، ص ۵۷٫
[۴] . دوورژه، اصول علم سیاست، ص ۱۷٫
[۵] . همان.
[۶] . حشمت‏زاده، مسائل اساسى علم سیاست، ص ۲۴٫
[۷] . همان، ص ۱۰٫
[۸] . همان، ص ۳۸٫
[۹] . دوورژه، اصول علم سیاست، ص ۲۲٫
[۱۰] . جمعى از نویسندگان، زیر نظر على‏اکبر رشاد، دانشنامه امام على*، ج ۶، مقاله« امام على* و سیاست»، ص ۱۳٫