رهبر انقلاب در دیدار با اعضای مجلس خبرگان فرمودند: “اشکالی که نسبت به مذاکرات هسته ای داشته و داریم و در جلسات با مسئولان مطرح کردیم این است که مذاکره اشکالی نداشت اما باید مراقبت و دقت لازم انجام می گرفت تا اینگونه نباشد که هر #غلطی که طرف مقابل انجام بدهد، نقض برجام محسوب نشود اما هر اقدام ایران، نقض برجام محسوب شود.”

☄سوال : ️چرا هر غلطی که طرف مقابل انجام می دهد، نقض برجام محسوب نمی شود؟

تبیین :
۱. از نظر آمریکایی ها، برجام هیچ گونه الزام حقوقی (legally binding) برای آنها ایجاد نمی کند و صرفا الزام سیاسی (politically binding) دارد. جالب است که روحانی نیز در سخنرانی اخیر خود در نیویورک ( ۹۶/۶/۲۸ ) ، بر صِرف «الزام سیاسی» (نه الزام حقوقی) داشتن برجام صحه گذاشته و می گوید: “نقض برجام به معنای زیر پا گذاشتن یک تعهد روشن «سیاسی» است.”
این نشان می دهد که برجام برای آمریکا ، الزام حقوقی ندارد و در نگاه آمریکا، برجام صرفا یک «برنامه اجرایی» بین دو دولت آمریکا و ایران است لذا هرگاه که علاقمند نباشد می تواند آن را اجرا نکند!! در مقابل، قطعنامه 2231 و ذیل ماده ۴۱ بودن پرونده ایران، موجب الزام آور شدن این برنامه اجرایی برای #ایران شده است.

۲. متن برجام به قدری تشکیکی و #تفسیرپذیر نگاشته شده که راه را برای بازگرداندن تحریم های متوقف شده یا تعلیق شده به بهانه های دیگری نظیر موشکی، تروریسم، حقوق بشر و… باز نگه داشته است.

۳. در برجام هیچ گونه مرجعی برای ارزیابی و اعلام اینکه آمریکا به تعهداتش عمل کرده یا خیر پیش بینی نشده است ولی برای ارزیابی تعهدات ایران، #ساختار_آژانس!! پیش بینی شده است. در این حال، اگر ایران در موضوعی علیه آمریکا (اعم از قبول نداشتن تفسیرهای یک جانبه آمریکا از برجام و قطعنامه 2231 یا اعمال تحریم های جدید و غیره) شکایت کند، موضوع مذکور به کمیسیون مشترک برجام رفته و در آنجا خودِ متهم (آمریکا) به عنوان قاضی پرونده عمل می کند و تمامی تحریم ها بطور اتوماتیک به حالت قبل از برجام بازمی گردد. جالب اینکه ایران کماکان باید به تعهدات خود عمل کند!! بنابر این، استنباط آمریکایی ها از واقعیت مذکور این است که برخلاف ایران، برجام برای آمریکا تعهدی ایجاد نمی کند (یک طرفه بودن برجام).

از این رو :
موضوع عدم الزام حقوقی برجام برای آمریکا و نبودن هیچ گونه تضمین عینی و حقوقی در اختیار ایران (که ناشی از ضعف های متن برجام و عدم توجه دولت به شروط موجود در نامه رهبری به رئیس جمهور می باشد) و اطلاع روحانی از این حفره های بزرگ، ایشان را برای واداشتن آمریکا به اجرای تعهداتش به جای فشار حقوقی، ناگزیر به “دیپلماسی عمومی” نموده است که نمونه آن را در سفر اخیر روحانی به نیویورک مشاهده کردیم.

این است حقیقت برجام …