از آنچه گذشت چند مطلب روشن شد: 

ولايت به تمام و كمال و با همه ابعاد آن، بالاستقلال و بالاصالة از آن ِخدا است؛ 

ولايت در شعاع محدود يا مطلق به غير خدا قابل انتقال است. 

اينك بر آنيم چگونگي وصول به قرب الهي و وصال و لقاي محبوب حقيقي را، كه رمز 
و راز آفرينش انسان را تشكيل مي‏دهد و نتيجه مطبوع و دلنشين آن “ولايت” است، بيش‏تر 
شرح دهيم؛ 

در حديث مشهور از حضرت امام جعفر صادق (ع) در مصباح الشريعه آمده است:اَلْعُبُودِيَّةُ جُوْهَرَةٌ كُنْهُهَا الرّبُوبِيَّةَ؛ [14] بندگي خدا و پيمودن صراط قرب به حق، گوهري است كه نهايت آن خداوندگاري يعني قدرت وتوانايي است.
 

سكوي پرواز انسان به سوي مُلك و ملكوت و رسيدن به قدرت و ولايت و نفوذ در باطن 
عالَم غيب و شهود، در گرو “عبدخدا” بودن و خداگونه شدن و او را از سر صدق و اخلاص 
بندگي كردن است. 

موجودات زنده، اعم از گياه، حيوان و انسان داراي استعدادهايي هستند كه فراهم آمدن 
زمينه‏ها و شرايط مساعد، موجب بروز و به فعليت رسيدن نيروها و استعدادها مي‏شود. با به 
فعليت رسيدن استعدادها، موجودات واجد چيزي مي‏شوند كه پيش‏تر فاقد آن بودند؛ 
بدين‏سان، تكاپوي طبيعي همه موجودات زنده براي تحقق بخشيدن به استعدادهاي دروني