شرح حکمت 121نهج البلاغه(روزانه با نهج البلاغه)

و قال علیه السلام  شَتَّانَ مَا بَیْنَ عَمَلَیْنِ عَمَلٍ تَذْهَبُ لَذَّتُهُ وَتَبْقَى‏ تَبِعَتُهُ وَعَمَلٍ تَذْهَبُ مَؤُونَتُهُ وَیَبْقَى‏ أَجْرُهُ.
چقدر این دو عمل با هم متفاوتند: عملى که لذتش مى‏رود و عواقب سوء آن باقى مى‏ماند و عملى که زحمتش مى‏رود و اجر و پاداشش باقى است.[۱]

شرح و تفسیر فرق میان این دو کار

امام علیه السلام در این کلام نورانى اشاره به تفاوت اعمال خیرى که مورد رضاى خداست و لذات و هوسرانى‏هاى ناپایدار دنیا کرده مى‏فرماید: «این دو عمل چقدر با هم متفاوتند: عملى که لذتش مى‏رود و عواقب سوء آن باقى مى‏ماند و عملى که زحمتش مى‏رود و اجر و پاداشش باقى است»؛

(شَتَّانَ مَا بَیْنَ عَمَلَیْنِ عَمَلٍ تَذْهَبُ لَذَّتُهُ وَتَبْقَى‏ تَبِعَتُهُ وَعَمَلٍ تَذْهَبُ مَؤُونَتُهُ وَیَبْقَى‏ أَجْرُهُ)

. در میان کارهاى نیک و بد و اعمال حسنه و سیئه- با این‏که هر کدام جنبه مثبت و منفى دارند- این تفاوت آشکار دیده مى‏شود؛ اعمال گناه‏آلود داراى لذتى موقتى و ناپایدار است که به زودى زایل مى‏گردد ولى عواقب بد آن هم در دنیا و هم در آخرت دامان انسان را مى‏گیرد. مثلًا انسانى براى برخوردارى از لذتى آنى به شراب پناه مى‏برد. ممکن است این ماده مخدر ساعتى او را از غم و اندوه تهى کند و در نشئه‏اى لذت‏بخش فرو برد؛ اما به زودى پایان مى‏یابد و آثار سوء آن در تمام اعضاى بدن او تدریجاً ظاهر مى‏شود و در آخرت نیز از شراب طهور بهشتى و نوشیدن آب کوثر محروم مى‏گردد.

ولى به عکس، انسانى که به سراغ بندگى خدا مى‏رود و در میدان جهاد با نفس و جهاد با دشمن حاضر مى‏شود، هر چند با مشکلاتى روبرو مى‏گردد؛ اما این مشکلات تدریحا از بین مى‏رود و اجر و پاداش دنیوى و اخروى آن باقى‏

مى‏ماند. این همان چیزى است که قرآن به آن اشاره کرده مى‏فرماید: «مَا عِنْدَکُمْ یَنفَدُ وَمَا عِنْدَ اللَّهِ بَاقٍ»؛ آنچه نزد شماست از میان مى‏رود، و آنچه نزد خداست باقى مى‏ماند».[۲]

هوس‏رانى و شهوت‏رانى همچون کف‏هاى روى آب است که‏ «فَیَذْهَبُ جُفَاءً»؛ سرانجام کف‏ها به بیرون پرتاب مى‏شوند»[۳] و اعمال نیک همچون آب زلال که به مصداق‏ «وَأَمَّا مَا یَنفَعُ النَّاسَ فَیَمْکُثُ فِى الْأَرْضِ»؛ ولى آنچه به مردم سود مى‏رساند (/ آب یا فلزّ خاص) در زمین مى‏ماند»[۴] باقى و برقرار خواهد بود.

در خطبه ۱۷۶ نیز این جمله را خواندیم که امام از رسول خدا صلى الله علیه و آله نقل مى‏کند:

«إنَّ الْجَنَّهَ حُفَّتْ بِالْمَکارِهِ وَإِنَّ النّارَ حُفَّتْ بِالشَّهَواتِ‏

؛ بهشت در میان ناراحتى‏ها احاطه شده و دوزخ در میان شهوات».

وَتَبِعَ جِنَازَهً فَسَمِعَ رَجُلًا یَضْحَکُ،

[۱] . سند گفتار حکیمانه:

این گفتار حکمت‏آمیز در ربیع الابرار زمخشرى همانند نهج‏البلاغه آمده ولى در غررالحکم با تفاوت روشنى ذکر شده که نشان مى‏دهد از منبع دیگرى جز نهج‏البلاغه گرفته است.( مصادر نهج‏البلاغه، ج ۴، ص ۱۰۹).

[۲] . نحل، آیه ۹۶٫

[۳] . رعد، آیه ۱۷٫

[۴] . رعد، آیه ۱۷٫
 

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است
نظر دهید

آدرس پست الکترونیک شما در این سایت آشکار نخواهد شد.

URL شما نمایش داده خواهد شد.
بدعالی

درخواست بد!

پارامتر های درخواست شما نامعتبر است.

اگر این خطایی که شما دریافت کردید به وسیله کلیک کردن روی یک لینک در کنار این سایت به وجود آمده، لطفا آن را به عنوان یک لینک بد به مدیر گزارش نمایید.

برگشت به صفحه اول

Enable debugging to get additional information about this error.