موضوع: "آموزش مرثیه خوانی"

128نکته درباره مرثیه خوانی ده نکته نهم

91. می‌توانیم از مرثیه‌ها نکات اخلاقی،
تربیتی، سیاسی، تاریخی و نظامی را برداشت کنیم و آن‌ها را برای شنوندگان بازگو
نماییم.
92. معمولاً از تعابیری که مخصوص همان زمان‌ها
بوده است، استفاده کنیم، مثلاً به جای خیمه کلمه چادر یا سنگر و به جای عمود، کلمه
گُرز را به کار نبریم.
93. مجالس دعا، ختم و مانند آن زمینه خوبی برای
یادگیری و شروع مرثیه خوانی است.
94. فقط برای دیگران مرثیه نخوانیم؛ بلکه در
بعضی اوقات و در تنهایی برای خود یا خانواده مان نیز مرثیه بخوانیم.
95. جلسه مرثیه می‌تواند برای مخاطبان، جلسه
توبه و بازگشت به سوی خدا باشد، به آن توجّه کنیم و از آن استفاده نماییم.
96. مرثیه خوان نباید بر مسموعاتی (شنیده ها) که
دروغ و غیر صحیح یا غیر قابل قبول است، تکیه کند.
97. در مجالس مرثیه خوان‌های خبره و مشهور شرکت
نماییم تا از روش و کیفیت مرثیه خوانی آنان نیز بهره مند شویم.
98. مرسوم است که در هر یک از روزها یا شب‌های
دهه محرم، مرثیه یکی از شهدای کربلا را می‌خوانند. از مرثیه خوانان با تجربه این
را سؤال کنیم.
99. اگر مثلاً در دو جا مرثیه خوانی می‌کنیم،
بهتر است برای هر کدام مرثیه جداگانه یا دو قسمت مختلف از یک مرثیه را بخوانیم.
زیرا ممکن است برخی از شنوندگانِ هر دو جا یکی باشند.
100. مرثیه‌ها را طوری بازگو نکنیم که خواری و
ذلّت خاندان عصمت و طهارت از آن برداشت شود.

128نکته درباره مرثیه خوانی ده نکته هفتم

71. کیفیت بعضی گریه کردن‌ها زننده است، از
انجام چنین گریه‌هایی خودداری کنیم.
72. از دروغ‌ها و تحریفاتی که در مرثیه‌ها صورت
گرفته است، با اطلاع باشیم تا آن‌ها را نخوانیم.
73. مواظب باشیم برای گریاندن مردم، مرثیه‌ها را
کم، زیاد و تحریف نکنیم تا سوزناک شوند و مردم گریه کنند.
74. اگر نگاه جمعیت یا افراد خاصی مانع مرثیه
خوانی ما می‌شود، می‌توانیم گاهی چشمان خود را روی هم بگذاریم.
75. توجّه داشته باشیم که مرثیه خوانی با زبان
محاوره‌ای دلنشین‌تر از مرثیه خوانی با زبان مکاتبه‌ای است.
76. مرثیه خوان با تجربه‌ای می‌گفت: «مراثی و
اشعار مربوط به آن را پیش از خواب حفظ کنید تا در ذهن شما کاملاً نقش ببندد.‌»
77. از هر حالت یا حرکتی که متناسب با مرثیه
خوانی و شخصیت مرثیه خوان نیست، خودداری کنیم.
78. برای مرثیه خوانی و جاری ساختن اشک‌ها، سعی
کنیم احساسات و عواطف شنوندگان را برانگیزانیم.
79. برای برانگیختن شور و احساس شنوندگان باید
خودمان در هنگام مرثیه خوانی شور و سوز و احساس داشته باشیم.
80. بین محتوای مرثیه و شرایط و احساسات
شنوندگان ارتباط برقرار کنیم، تا غم و اندوه بیشتری را احساس نمایند و بیشتر اشک
بریزند.

128نکته درباره مرثیه خوانی ده نکته ششم

61. بدون ضرورت، مرثیه را تکرار نکنیم و از
دوباره خوانی بپرهیزیم.
62. می‌توانیم از آیات، روایات، شعر، داستان،
خاطره، مثال، تشبیه، ضرب المثل، آمار و اخبار صحیح و دقیق، سخنان عالمان و بزرگان
و دانشمندان نظیر حضرت امام خمینی رحمة الله علیه و جملات و قطعه‌های ادبی و
زیبایی که متناسب با موضوع و محتوای مرثیه است، استفاده کنیم.
63. اگر در خواندن مرثیه دارای سبک خاصی هستیم،
آن قدر تمرین و ممارست داشته باشیم که آن سبک را از دست ندهیم.
64. در آغاز راه می‌توانیم پیش از مرثیه خوانی
چند نفس عمیق بکشیم، تا ترس و دلهره ما از بین برود و آرامش جای آن را بگیرد.
65. به طور طبیعی مرثیه خوانی کنیم و خود را به
تکلّف و زحمت نیندازیم.
66. نزد عموم از به کارگیری کلمات و لهجه خاص و
محلی خودداری کنیم و از داشتن تکیه کلام پرهیز نماییم.
67. تا می‌توانیم از ابتکار و خلاقیت و ذوق و
سلیقه خود و دیگران در انتخابات مراثی و کیفیت بیان و شیوه آغاز و پایان آن‌ها
استفاده کنیم.
68. اگر در خواندن مرثیه اشتباهی کردیم، در همان
جلسه و اگر نتوانستیم در جلسه بعد، آن اشتباه را تصحیح نماییم.
69. می‌توانیم هنگام خواندن مرثیه، تحمل در
برابر مشکلات و صبر در مقابل مصایب را برای شنوندگان زمینه سازی کنیم، زیرا معصوم
علیهم السلام فرموده است: «صبر نیمی از ایمان است.‌»
70. به مرثیه‌ای که می‌خوانیم، خودمان اعتقاد
داشته باشیم، تا این اعتقاد در شنوندگان نیز تأثیر معنوی و عاطفی بگذارد.
متن کامل (http://rabetin.blog.ir/post/220)

 

128نکته درباره مرثیه خوانی ده نکته پنجم

 

روش_مرثیه_خوانی 5
51. اگر برای مرثیه خوانی به ما هدیه‌ای
ندادند، ناراحت نشویم. زیرا پاداش اصلی و حقیقی این کار نزد خدا است.
52. به خاطر حضرت فاطمه زهرا و امام حسین علیهما
السلام برای مرثیه خوان‌ها احترام ویژه‌ای قائل باشیم. پس حداقل می‌توانیم به
احترامشان از جای خود برخیزیم.
53. هنگام مرثیه خوانی با مدیریت خوب، کنترل
مجلس را به عهده بگیریم، زیرا ممکن است در بعضی موارد، کنترل مجلس را از دست بدهیم
یا دیگران بخواهند نظم مجلس را به هم بزنند.
54. تجربیات مرثیه خوانی خود را در اختیار
دیگران قرار دهیم و در این مورد نیز سخاوتمند باشیم که خیر و برکت نزد خداست.
55. حتماً بر موضوع و محتوای مرثیه تسلط کافی
داشته باشیم. باید بدانیم در آغاز و مقدمه مرثیه چه چیزهایی را بخوانیم و در اوج و
فرود مرثیه چه چیزهایی را بگوییم.
56. در آغاز راه و پیش از خواندن مرثیه، یک بار
دیگر مرثیه را مطالعه و مرور کنیم تا مرتکب اشتباهی نشویم.
57. می‌توانیم در ابتدای مرثیه خوانی موضوع
مرثیه را به شنوندگان بگوییم؛ مثلاً، به آنان بگوییم: امشب می‌خواهم روضه حضرت علی
اکبر علیه السلام را برای شما بخوانم.
58. اگر چراغ‌های مجلس مرثیه خوانی خاموش می‌شوند،
شاید حزن و اندوه بیشتری بر آن مجلس حاکم گردد. در مواردی به این نکته توجّه داشته
باشیم.
59. در مرثیه خوانی از طرح سؤالات و شبهاتِ بدون
پاسخ پرهیز نماییم؛ مثلاً، در مرثیه حضرت فاطمه زهرا علیها السلام این سؤال را
مطرح نکنیم که چگونه ممکن است، حضرت فاطمه زهرا علیها السلام بعد از مرگش، دست‌های
خود را از کفن بیرون آورد و امام حسن و امام حسین علیهما السلام را در آغوش بگیرد
و بعد پاسخ آن را هم ندهیم.
60. مطالب احتمالی و مشکوک در مرثیه خوانی،
مانند حضور حضرت لیلا در کربلا را به صورت قطعی و یقینی ذکر نکنیم یا از ذکر آن‌ها
خودداری نماییم.

128 نکته درباره مرثیه خوانی ده نکته چهارم

‍ 


41. اگر صدای مرثیه خوان گرفته یا ناصاف است
یا او سرما خورده است، چنانچه می‌تواند در رفع آن بکوشد و یا آن را پیش از خواندن
مرثیه به شنوندگان بگوید.
42. سعی کنیم برای خواندن مرثیه، شروع خوب، گیرا
و جذّابی داشته باشیم.
43. تلاش کنیم خودمان نیز همراه خواندن مرثیه
بسوزیم، اشک بریزیم و گریه کنیم که گفته اند: «آنچه از دل برآید، لاجرم بر دل
نشیند.‌»
44. اگر هنگام خواندن مرثیه، خودمان گریه نمی‌کنیم
(بکاء) ، دست کم حالت گریه به خود بگیریم (تباکی) .
45. سوز و حال و گریه را در مرثیه خوانی از خدا
و معصومان (طلب کنیم.
46. خود را برتر از مرثیه خوان‌های دیگر ندانیم
و متواضع باشیم. مثلاً، نگوییم: «من یک ساعت مرثیه خوانی کردم، ولی فلانی کم آورد.‌»
47. علاقه، تمرین، صدق، اخلاص و تقوا از عوامل
مؤثر در مرثیه خوانی است؛ پس به آن‌ها توجّه بیشتری کنیم.
48. تعداد جمعیت در اخلاص ما برای مرثیه خوانی
تأثیر نگذارد. مثلاً نگوییم: دیشب در مجلسی مرثیه خوانی کردم که غلغله بود و جای
سوزن انداختن نبود.
49. اگر از مرثیه خوانی ما انتقاد سودمندی
کردند، ناراحت نشویم و آن را بپذیریم.
50. از تحقیر مرثیه خوان‌های دیگر خود داری
کنیم. مثلاً، نگوییم: «روی فلانی را کم کردم.‌»
متن کامل (http://rabetin.blog.ir/post/218)

 

1 2